We blijven nog een nachtje langer in Puerto Perme liggen. De ankerplaats is heerlijk beschut en vrij van swell. Anneke, Meike en Robert gaan een ommetje maken langs de twee dorpjes hier. We worden gevolgd en geleid door een groep kinderen die deze 'vreemdelingen' reuze interessant vinden. In het dorp zelf heb je het gevoel dat je door tuinen en over erven loopt: alles loopt in elkaar over. Op zich geen probleem, iedereen groet vriendelijk, maar je bent wel duidelijk een gast in andermans dorp. Zo groot is ook het contrast tussen onze 'Westerse' wereld en de traditionele Kuna maatschappij. Los van de Starlink antennes die we ook hier zien dan.
 |
| Resten van industrialisatie |
Wat ook opvalt is de grote hoeveelheid afval en hoe hiermee wordt omgegaan. Er spoelt veel plastic en textiel aan op de kust. Het eigen afval wordt op diverse plekken op land verbrand. Niet wat wij gewend zijn maar wel het beste van hier mogelijk is.
Even verderop stuiten we op een oude locomotief en wat oud spoor: mogelijk een overblijfsel van een oude transportlijn. Verder zien we veel ezels en paarden die her en der rustig grazen.
 |
| Weer een schitterende onweersbui |
Langs deze kust liggen tientallen ankerplaatsen en omdat we wel met enig tempo naar de Westelijke San Blas willen varen moeten we een selectie maken. We kiezen Isla Pinas als volgende bestemming omdat hier mooie wandelingen zijn te maken.
De weg erheen is helaas stomen. In de regentijd (die hier duurt tot November) dringen de Passaatwinden niet door tot deel van Panama en waait het nauwelijks tot niet. Onweren doet het wel nog steeds veel en vaak, gelukkig meestal op enige afstand.
 |
| Juan David vóór de capsizing |
Bij het eiland aangekomen vinden we aan het eind van de middag een ankerplek op ongeveer 50 meter van het strandtentje waar muziek vandaan komt. Ttwee Kuna's komen aangepeddeld om het ankergeld te innen. Jachten betalen USD10 ankergeld per bezoek. Je mag dan wel een maand blijven liggen. Niet veel later komt Juan David aangepeddeld, samen met een vriendin van het vasteland. Juan David hadden we al over gelezen op Noforeignland: hij is een lokale gids die erg goed zou zijn.
 |
| Kuna begraafplaats op Isla Pinos |
Onze ervaring met Juan David is een bijzondere. Hij stapt met een biertje aan boord, helpt zijn vriendin in de kuip en begint een verkooppraatje over welke 'tours' hij kan regelen. Daarna vraagt hij of hij foto's mag maken op dek. Ook prima nog. Maar ze hebben duidelijk teveel gedronken. Dit straft zich af wanneer ze weer terug in de kano willen klimmen: ze slaan om. Dat is voor een Kuna best knap omdat ze zo ongeveer geboren zijn in de traditionele kano. Robert neemt snel de twee telefoons aan en helpt ze weer terug aan boord. We hozen de kano leeg en de dame wordt opgehaald door een andere boot. Juan David peddelt uiteindelijk ook terug naar de wal en slaat nog een keer om waarbij zijn telefoon naar de bodem verdwijnt. Juan komt een half uur later nog terug om te vragen of zijn telefoon nog bij ons aan boord ligt. Kennelijk vergeten dat deze vlak ervoor afgezonken is.
 |
| Zonsopgang bij Isla Pinos |
Is al dit theater op zich vermakelijk, het is ook erg ongemakkelijk. Hoe kun je zo dronken zijn en dan bedenken naar een mogelijke klant te varen. Daarom besluiten we niet de volgende morgen met hem de wal op te gaan maar weer een ankerplaats op te schuiven: we varen door naar Ustupu. Een tocht van ongeveer 25 mijl wederom op de motor.
 |
| Een Kuna familie bij Ustupu |
In Ustupu ankeren we achter het dorp en is de ontvangst hartelijk. Ustupu is een eiland en wordt steeds aangedaan door Kuna die van de rivier op het vasteland komen om o.a. hun handel aan te bieden. Een familie komt voorbij gepeddeld en biedt ons suikerriet aan. We hebben geen idee hoe dit te verwerken maar gelukkig ziet de Kuna-man dit ook en hakt voor ons het riet in eetbare stukken. We geven in ruil een hand snoepjes voor de kinderen en moeder en zoontje komen kort aan boord om ons de hand te schudden en een foto te maken. Er komen hier zo weinig jachten dat we een bezienswaardigheid zijn.
 |
| Suikerriet |
Zwemmen doen we hier maar even niet: het water lijkt erg vies. Later zien we hoe dit komt. We peddelen met de dinghy naar de wal om in het dorpje te kijken. Er zouden hier wat winkels zijn met brood en basics. Op de wal worden we hartelijk ontvangen door een aantal dorpsbewoners. We betalen de ankerfee en maken een ommetje door het dorp voor brood.
 |
| In Ustupu |
De wandelingen door het dorp is om meerdere redenen leuk. Iedereen groet hartelijk en af en toe loopt iemand een stukje mee om een gesprekje aan te knopen. Dit lukt aardig met handen en voeten maar vooral ook dankzij Meike die inmiddels goed Spaans spreekt.
Het dorp is anders ingericht dan wij gewend zijn: het is opgebouwd uit allemaal mini-dorpjes: een met riet omheind stukje land met daarop een paar hutten waarin één familie woont. De straatjes/steegjes ertussen bieden schaduw en koelte.
 |
| Terug naar de boot |
Terug in het centrum van het dorp strijken we neer onder een afdak en halen een paar blikjes koude cola. Een aantal dorpsbewoners komen een praatje maken: een leraar, een student, nog een andere man. We hebben gesprekjes over Nederland, over Ustupu, over de geschiedenis van Kuna Yala. Reuze leuk.
 |
| Ustupu waterfront |
We hebben uitzicht op een toiletgebouw wat op palen boven het water is gebouwd. Met enige regelmaat loopt er een Kuna heen met een rol WC papier in de hand. De spreekwoordelijk 'walk of shame' hoewel het ze hier niet deert. Dan valt het op dat er bij een aantal van de huizen dit soort toilet hutjes zijn. 'Alles' verdwijnt in het water. Logisch ook, waar moet het anders heen. Maar niet zwemmen dus.
 |
| Zeilen kunnen de Kuna ook |
Op woensdagmorgen schuiven we weer een plekje op. Naar Nagarna deze keer. Dit is de laatste stop voordat we in de 'bounty' komen waar de San Blas / Kuna Yala regio het meest bekend om is. Zowaar waait het een beetje en ook de Kuna maken hier direct gebruik van: we zien meerdere zeiltjes. Ook zij peddelen alleen als het moet kennelijk. Slim volk. Helaas is de wind van korte duur en moet de motor weer aan.
Ongeveer halverwege de tocht naar Nagarna komen we weer in 'charted' waters: onze plotter geeft weer werkelijke informatie in plaats van een groot blauw 'zoek het zelf maar uit want wij weten het niet' vlak. Schijn bedriegt: ook in het wel gekarteerde deel is bekend dat Navionice op veel plekken enorm onbetrouwbaar is. Het gebruiken van de Bauhaus guide blijft essentieel om niet ergens op een rif te belanden.
 |
| Navionics is niet meer van de kaart |
We gooien aan de Noordkant van Nagarna het anker in de grond en liggen heerlijk op ongeveer 75 meter van de brug die de twee gemeenschappen met elkaar verbindt. We zien zowaar ook andere jachten hier. We zijn nu uit het zeilers-niemandsland, en aangekomen aan de rand van het toeristische deel van de regio.
 |
| Geankerd bij Nagarna |
Robert en Ties gaan met de dinghy even aan land kijken, als eerste om te zien of er diesel te koop is. We hebben sinds Cartagena heel vaak geen wind gehad en daarmee ongeveer 250 mijl gemotord. Een beetje aanvullen kan geen kwaad, ook omdat we diesel nodig hebben om stroom te draaien voor de watermaker. Bij het bunkerstation (een hut met vaten en jerrycans diesel) zijn ze uitverkocht. We proberen ons geluk bij een wat groter bevoorradingsschip wat ons eerder op de dag inhaalde. 60 liter kunnen ze wel missen. We komen met onze gevulde jerrycans aan boord en betalen ook niet zo'n gekke prijs: 4,5 USD per gallon, voor goede kwaliteit diesel.
We maken nog een ommetje dooor het dorp waar zo'n beetje iedereen champions league voetbal zit te kijken (Barcelona - PSG). Kids kijken vanaf buiten door het raam in woningen waar een grote TV staat, en bij de lokale bodega zit een grote groep te kijken.
 |
| Het schip waar we later diesel van kopen |
Terug aan bord storten we ons op het maken van sticky chicken. Deze lukt fantastisch goed. Sowieso is het qua koken een een goed week (niet dat we te klagen hadden op zich). Het lukt om consistent yoghurt te maken. Naast de sticky chicken maken we o.a. een geweldige vego pasta carbonara. En ook het brood bakken lukt wonderwel. Als klap op de vuurpijl hebben we ook nog broodjes knakworst voor lunch.
 |
| In de groentewinkel in Nagarna |
De volgende dag gaan Anneke en Robert proberen de bootschappen wat aan te vullen. Als we de dinghy vastknopen komt er meteen hulp: wat heb je nodig ? Ik loop je wel voor naar de winkel. Ondertussen gezellig keuvelend en iedereen groetend lopen we door het dorp naar de eerste winkel. Hier vinden we houdbare melk, eieren en een scala aan groenten. In de tweede winkel is het helemaal luilekkerland: deze winkel is kennelijk net bevoorraad en ligt vol met vers spul van uien tot bleekselderij van van tomaten tot zelfs broccoli. Op onze vraag of ze ook kipfilets of -borst hebben in plaats van een volledige kip worden er ter plekke twee (al geplukte) kippen in stukken gehakt en tot filets verwerkt.
 |
| Kip ! |
Op donderdag hadden we wasdag gepland maar als we in de morgen wakker worden regent het (nog) en het wordt pas rond 13.00 uur droog. Met de boodschappen aan boord besluiten om anker op te gaan om naar Green Island te varen: hier een uurtje varen vandaan, en het eerste mooie-foto-uit-de-folder-eiland.
Sowieso kan een stukje motoren geen kwaad, door het bewolkte weer en de twee koelkasten hebben we een aardig energie tekort.
 |
| Eén van de 360 eilandjes |
Op Green Island lig je vanuit alle richtingen beschut achter koraalrif. Dit bekent ook dat je dus door een smalle doorgang door het rif erheen moet varen. Dit vereist wat voorzichtigheid, zeker met het bewolkte weer waardoor je dieptes niet zo goed ziet. Dankzij moderne electronische navigatie en de Bauhaus guide komen we probleemloos op de ankerplaats aan waar we na 3 dagen stadswater een heerlijk duik nemen. We zijn ook niet de enigen: er liggen nog 6 andere jachten. Welkom terug in de 'beschaving'.
Rond de boot wemelt het van het leven. Tijdens het snorkelen zien we onder de boot allemaal kleine haaitjes. Later zien we nog veel meer naast de boot. Ze duiken vol enthousiasme op groenteresten die we over boord gooien. Gelukkig maar, dan kunnen wij veilig zwemmen.
 |
| Broodje knakworst |
Wanneer we 's avonds thee maken smaakt deze wat raar en ook het tandenpoetsen laat een wat metalige smaak na. Er gaat een lampje branden: we hebben gisteren de watermaker gespoeld met sodiummetabisulfiet en het lijkt alsof door het niet goed zetten van een afsluiter er reinigingsmiddel in de watertank is gekomen. Even flessenwater dus. Gelukkig is het morgen wasdag, wat waarschijnlijk zoveel water verbruikt dat de vervuilde tank leeg is en we daarna schoon water kunnen maken. Daarbij heeft het spoelmiddel een blekende werking dus het is ook nog eens goed voor de was (toch ?).
 |
| Brood in the making |
Op wasdag is het droog en zonnig, er ligt twee weken was en al het beddengoed moet ook gewassen. Een behoorlijke operatie dus vandaag. Alle hens aan dek. Spoelen, wassen, spoelen, ophangen. En dat zo'n beetje de hele dag lang. Vele handen maken licht werk: iedereen helpt mee. Aan het einde van de middag komt er een regenbui over maar dan is het meeste gelukkig droog. Na de bui hangen we het laatste op en aan het eind van de dag is alles droog en schoon. Anneke heeft blaren op de handen van het wringen. De wasmachine doet wel het wassen maar er blijft een boel handwerk over. Niet te vaak doen dit.
 |
| Wasdag |
Tijdens al deze noeste arbeid komt er ook twee keer een Kuna boot met vissers voorbij: ze hebben prachtige kreeften en krabben maar we slaan over: onze kookskills omvatten (nog) niet het verwerken van volledige schaaldieren. Om ze toch wat handel te gunnen kopen we een paar harsmakrelen van ze. Hier heb je meer werk van het schoonmaken dan dat het vis oplevert maar soit.
Twee andere vissers willen graag wat drinken en we bieden ze twee koude glaasjes cola aan. Net voor donker komen nog twee jongens aangepeddeld om om water te vragen: zij blijven vermoedelijk op het eiland overnachten en gaan niet meer teurg naar de vaste wal. We geven ze een grote fles drinkwater mee.
 |
| Afval wordt verbrand |
Ook op Green Island zie je veel plaatsen waar afval wordt / is verbrand. Een dissonant in deze verder paradijselijk omgeving. Het vele watermaken en wassen heeft een aardige aanslag gepleegd op onze accus dus het wordt ook om deze reden tijd om weer een stukje te varen.
 |
| Swimming Pool anchorage |
'Helaas' waait het vandaag een keer wel en we kunnen zowaar de helft van de toch naar Cayos Hollandesas zeilen. Zeilen betekent ook vissen: we slepen een lure maar vangen helaas niets. De vistijd is ook maar kort: het is maar 2 uurtjes varen, de afstanden zijn hier klein.
 |
| De zeilersbar bij Cayos Hollandesas |
Bij de Cayos Hollandesas zoeken we ons een weg naar de 'Swimming Pool' anchorage en vinden een plekje. Het is druk met andere boten maar iets buiten het ankerveld is een plek waar nog (net) genoeg water staat. Eenmaal geankerd maken we een rondje met de bijboot naar BBQ Island (says it all) en we zeggen even 'hallo' bij de Stampy: kennissen die we in Cartagena hebben ontmoet.
 |
| Volleyball |
Zoals dat met de moderne techniek gaat tegenwoordig worden we geïnformeerd over 'beer and volleyball' om 16.30 op het strand op Arupa island. Zo ben je het enige jacht in de wijde omgeving en zo land je weer in de cruisersgemeenschap. Beiden leuk maar wel weer even een overgang.
De weg naar Arupa is gemarkeerd met staken en een wegwijzer midden op het rif. Eigenwijs als wij zijn snijden we een stukje af en raken met de motor (van de bijboot) de bodem. Toch maar de aanbevolen route volgen.
 |
| Prachtige zichten vanaf de boot |
De Cayos Hollandesas zijn dé place to be hier in het bounty gedeelte van de San Blas en inderdaad is de omgeving prachtig en het water glashelder. Ook de luchten zijn mooi met de elke dag opnieuwe langstrekkende onweersbuien. Dit houdt op als straks het droge seizoen aanbreekt, de buien worden dan ingeruild voor passaatwinden. Hier kijken vooral de kinderen naar uit om weer te kunnen kitesurfen.
 |
| Venancio |
We krijgen bezoek van Venancio Restrepo, een mola maker. Mola is de traditionele Kuna textiel kunstvorm. In Cartagena spraken we een Amerikaans koppel wat meer dan een jaar in de San Blas heeft verbleven en zij hadden zijn naam al genoemd om Mola van te kopen. Gelukkig hadden we dit onthouden en na een uitvoerige demonstratie van al zijn waar kopen we twee prachtige Mola's van hem.
 |
| Deze hebben we gekocht |
Het maken van één zo'n Mola is ongeveer een maand werk. Venancio werkt tijdens het regenseizoen aan de Mola's om wanneer de droge tijd aanbreekt (en er meer jachten deze kant op komen) zijn werk aan te bieden.
 |
| De kleuren veranderen steeds met de zonnestand |
We vermaken ons de rest van de dag met zwemmen, luieren, wat bootklusjes, eten maken, lezen, niks doen. En dat alles in dit paradijselijk decor.
 |
| Bounty |
Anneke en Robert gaan met de dinghy op een kleine expeditie. We beachen de bijboot op één van de bounty eilanden. Het ligt hier bezaaid met allerlei soorten schelpen en we zoeken twee mooie uit om mee te nemen naar de boot.
 |
| Anneke met een conch-shell |
Het blijft de hele dag volop zonnig wat ook onze accus fijn vinden: voor het eerst in 4 dagen krijgen we ze weer eens vol geladen en de aanslag die het water maken en wassen had gepleegd is weer ingelopen.
 |
| Meer bounty |
Puntje van zorg blijft de tweede koelkast: deze neemt continue 7 ampere stroom en de thermostaat werkt niet goed waardoor de koelkast altijd blijft draaien en uiteindelijk de koelkast naar 3 graden brengt. Omdat in deze koelkast alleen groente en eieren liggen is dit veel kouder dan nodig. Er moet een nieuwe thermostaat in en in de tussentijd schakelen we de koelkast maar handmatig aan en uit om het energie verbruik binnen de perken te houden.
 |
| Helder water |
Er zit ook iets niet goed in het instrumentenpaneel: de grote koelkast schakelt niet altijd in en de contactstekker wordt warm: klusje erbij. Ook heeft een USB stopcontact het begeven. Zouden dit nog gevolgen zijn van de bijna-inslag in Cartagena ? Twee klusjes erbij.
 |
| Prachtige onderwaterwereld |
Vlakbij waar we geankerd liggen is een koraalrif. Hier nemen we kort een kijkje als voorproefje op de prachtige koraalriffen hier in de buurt die we nog gaan ontdekken.
No comments:
Post a Comment