Friday, September 26, 2025

Langzaam aan

Op zaterdagochtend komt de medewerker van Logimar onze vers gestempelde paspoorten terugbrengen. We zijn nu klaar om te gaan. Of eigenlijk: nu moeten we ook gaan. Binnen 24 uur. Omdat het weerbericht voor zaterdag weer een grote onweersstoring belooft besluiten we op zondag te vertrekken wanneer de vooruitzichten beter zijn.De regio Colombia / Panama blijft een enorme onweershaard en waar mogelijk proberen we het zwaarste te ontwijken. 

Dag Cartagena

Zaterdag, keuteldag en dat is vlak voor vertrek helemaal niet erg. We willen een tussenstop maken op de Bernardo eilanden en deze liggen ongeveer 50 mijl van Cartagena. We willen met daglicht aankomen dus de wekker gaat zondagochtend op 05.30. Veel van de wind komt uit de dagelijkse gang dus het blijft een lastige inschatting, maar 50 mijl in 12 uur moet altijd lukken.

Een krokodilletje in de haven

Anneke scoort nog wat extra groenten en fruit bij de Carullo supermarkt terwijl Robert de haven betaalt en in de stad nog zijn laatste Pesos wisselt in dollars. We trakteren onszelf op een afscheidsdiner bij Le Tunel. Heerlijk eten maar ze zijn wel erg snel met het weer weghalen van nog maar net lege borden. 

Mooie bar in Le Tunel

Het restaurant zit in een binnenplaats midden in Getsemani. Een soort oase in deze drukke stad. Het diner wordt ondersteund door twee, deze keer behoorlijk goede, zangers. Eentje is duidelijk klassiek geschoold, dat is even wennen. Verder valt op dat er wel 4 tafels met Nederlanders zijn bezet. Ook komt Ties één van zijn verse opgedane backpack-vrienden tegen.

Het laatste fort van Cartagena

Zondag met het eerste daglicht gooien Anneke en Robert de trossen los. De kinderen mogen nog even uitslapen. Het rare is: we komen de box niet uit. Vooruit gebeurt er haast niets qua voortstuwing en achteruit nog minder. Twee scenarios gaan door ons heen: of de schroef is volledig dichtgegroeid met schelpen en kokkels, of de schroef is opgegeten door electrolyse door een fout in de walstroominstallatie. Even duiken om te kijken willen we niet in het vieze stadswater. We liggen tussen twee miljoenenjachten in dus we gaan met wat beleid weer terug tussen de palen en maken weer vast. Eerst maar eens de motor goed in de vooruit en achteruit en het lijkt alsof er steeds meer stuwkracht van de schroef komt. Dat betekent dat het vooral aangroei is die we langzaam afschudden. 
Isla Grande, eindelijk zwemmen

We gooien weer los om te kijken of we nu wel enigszins vooruit komen en het lijkt acceptabel om tijdens het varen verder te zien. We plannen een stop op de dichtsbijzijnde eilanden met helder water om daar de boot een goede schrobbeurt onder water te geven: toch nog naar de Rossario eilanden. Officieel mogen we hier na het uitklaren niet meer heen maar onder het motto 'we hebben een technisch probleem' schudden we een verdwaalde official vast wel van ons af.

Het is nog even zoeken hoe op Isla Grande achter het rif op de ankerplaats te komen waarbij we een jerrycannetje aan de verkeerde kant ronden en met de kiel nog even het koraal aantikken. 'We' is eigenlijk Robert, die was eigenwijs en volgde Anneke haar advies niet op. 

Eenmaal op de ankerplaats ligt het heerlijk en schrobben we het onderwaterschip, roer en schroef. Hard nodig na 40 dagen in een marina in tropisch warm water. Het weer kunnen zwemmen is ook heerlijk al is het water eigenlijk net wat te warm om echt lekker af te koelen.



Hoe tropisch goddelijk en mooi ook hier op de Rossarios, het heeft wel een iets nare bijsmaak. Op deze ankerplaats is in 2015 een Nederlandse vrouw vermoord tijdens een roofoverval. Een zaak die ook in Nederland uitgebreid de media heeft gehaald omdat in eerste instantie de schipper/echtgenoot is vervolgd (en later vrijgesproken) in deze zaak. Een afschuwelijke gebeurtenis en nasleep.

Verder ongestoord door officials, of eigenlijk door wat dan ook, verlaten we in de ochtend de ankerplaats om een dagtocht te maken naar de Bernardo eilanden. Het is zowaar heerlijk zeilweer, en met een gangetje van eerst 4 en later 8 knopen zijn we in no-time bij Tintipan. Terwijl er weer een enorm onweer dreigt zoeken we naar de ons beloofde mooring boeien maar zien alleen wat liggen op een voor ons te korte afstand van het strand. We hebben vandaag zuidwesten wind en daarmee is deze kant van het eiland lagerwal. We gooien iets verder uit de wal ons eigen anker erin en liggen net voor de bui losbarst als een huis. 
Tintipan

Vanuit de kuip kunnen we dubbel genieten: van de vers gemaakte guacamole én van de lichtshow van het onweer. De bui blijft gelukkig op redelijke afstand. De wind gaat ook wat liggen en in de luwte van de riffen en het (dichtstbevolkte ter wereld) eiland La Islota hebben we een goede nacht.

Islote
Het eiland hoppen bevalt goed en onderweg naar San Blas komen we ook rakelings langs Isla Fuerte. Dit is weer een dagtocht zeilen en vanaf Fuerte is het nog maar 85 mijl naar Panama. Een prima stop dus. Deze dag waait het helaas nauwelijks dus het is vooral motoren en omdat we de Caribische countercurrent hier tegen hebben gaat het niet zo vlot. 

Rond 17.00 gaat het anker in de grond, nog net op tijd voor een frisse duik. De kids hebben het lounge-luchtbed opgeblazen en niet veel later liggen we alle vijf in het water. Meike duikt nog even naar het anker om te checken of dit op zand ligt en goed heeft ingegraven: alles in orde.

Er komen wat visserboten langs gevaren waarvan eentje waar ze mee aan het wakeboarden zijn. We krijgen een waarschuwing dat het hier erg kan spoken en beter verder naar voren kunnen ankeren. Deze truc hebben we over gelezen: ze varen je dan voor voor een (overigens redelijke) fee. Wij blijven liggen waar we liggen.
Lekker loungen in het water
De dag na aankomst gaan we even de wal op om het eiland te bekijken en de benen te strekken. Er hangt een relaxte sfeer: iedereen groet elkaar, alle ramen en deuren van huizen staan open. Er is, op een enkele motorfiets na, geen gemotoriseerd verkeer en de enige politieagent op het eiland heeft als taak om 'eventuele geschillen naar tevredenheid van beide partijen' op te lossen.

Isla Fuerte
Er is ook beperkt toerisme op het eiland: wat hotels en ekolodges maar veel volk zien we daar niet. Het is ook mogelijk om een 'romantische avondzeiltocht' te maken en we zien de desbetreffende boot heen en weer zeilen. Aan de staat van het grootzeil te zien hebben ze niet heel veel verstand van de zeilkunst: er missen karren en latten, de schoothoek zit halverwege de giek vast, en het zeil is ook maar half gehesen. Gelukkig hebben we de meeste opstappers ook geen verstand van zeilen denken we maar.
Je zou ze bijna les willen geven
Als we 's avonds aan boord eten worden we weer getrakteerd op een mooie lichtshow in de (redelijke verte). Omdat het weer wat onstabieler lijkt gooit Robert wat extra ketting achter het anker aan. Een vooruitziende blik.
Rond 04.00 in de morgen worden we wakker van wind en golven en een hele boel weerlicht en donder. De wind komt vanaf zee en we liggen nu lagerwal. Gelukkig zijn we niet verder naar binnen gevaren: nu hebben we meer ruimte om eventueel te krabben en opnieuw voor anker te gaan.
Tegen de tijd dat de blikseminslagen op minder dan 300 meter van de boot af zijn is iedereen behalve Ties wakker. Het stortregent en de windvlagen zijn zo hard dat de bijboot dwars over de boot heen waait. Hoé hard weten we helaas sinds het vorige onweersakkefietje niet meer. Ons Rocna anker doet wat ie moet doen: we krabben geen meter dus we hoeven gelukkig niet in dit weer naar buiten om opnieuw te ankeren.

De omgewaaide bijboot
Bij daglicht is het ergste voorbij en rond 09.00 uur stopt het ook met regenen. Goed geregeld want we wilden om 09.30 anker op voor de laatste etappe naar Panama. Het lijkt zowaar ook te waaien uit een bruikbare richting dus we gaan onderweg. Zoals we vaker zien is deze eerste Zuidenwind er laat in de ochtend uit om vervolgens door te draaien naar Zuidwest en hopelijk vandaag door te draaien naar West. We zeilen waar we kunnen maar regelmatig moet de motor even bij om niet te veel hoogte of snelheid te verliezen. Ook de tegenstroom helpt daarbij niet.

Vanmorgen vloog die nog
De mijltjes tikken lekker weg. Zo'n tochtje van 85 mijl en 1 nachtje door is eigenlijk te kort om in een ritme te komen maar met wat lezen, muziek en eten vliegt de dag toch voorbij. Wat ook voorbij vliegt zijn een paar vogeltjes. Een mooi tropisch exemplaar komt even rusten op de boot, fladdert weg om even op het water te zitten, en komt weer terug naar de boot. Dit herhaalt zich een paar keer. 
Wat het beestje niet weet is dat op deze boot ook twee katten wonen. Een snelle grabbel, een hap en er klinkt een luide 'skweek'. Voordat wij konden ingrijpen heeft Fireball 'm te pakken en ook al doodgebeten: we kunnen er niets meer aan redden. Nog geen 3 minuten later is de hele vogel met veren en alles opgegeten.
Nr 2, omnomnom
Hoe ze het voor elkaar krijgen: zeg het maar. Nog geen 30 minuten later landt er een zwaluw in de kuip en weer is het hap-slik. Fireball vangt meer vogels in een middag op een boot middenin de Caribische zee dan thuis in Beetsterzwaag in bos en weiland. Hoe dan ?

Panama !
Na het warme eten en de afwas gaan we het nachtschema in. We hebben de luxe van 5 zeilers aan boord die wacht kunnen lopen. Anneke en Amarins doen de 20.00 tot 23.00, dan Robert tot 02.00, Ties tot 05.00 en Meike tot 08.00 uur. Het is kalm weer, we kunnen het meeste zeilen en er is alleen onweer op afstand gelukkig. Rond 06.00 uur bij het eerste daglicht heeft Meike de eer: ze heeft Panamees land in zicht. 
Wat een mooie bui
Net voordat we de baai van Obaldia aanlopen krijgen we nog een prachtige uitsmijter van moeder natuur: een volwassen onweersbui aangeschenen door de net opkomende zon. Prachtig.
Obaldia is de meest Oostelijk gelegen plaats in Panama waar we kunnen inklaren. Het is alleen wel 'hit and run'. De ankerplaats is onbeschut naar het noordwesten en wordt snel ondiep. We hebben rustig weer met weinig swell dus we hebben geen haast maar je wil ook niet overnight blijven liggen en door een bui verrast worden. 
Eenmaal voor anker gooien we de bijboot van dek en peddelen naar de wal. Het is teveel gedoe om nu de motor al aan de rib te hangen en voor dit korte stukje hoeft het ook niet.

Geankerd bij Obaldia
Het inklaren gaat vlot hoewel we bij immigratie even wat 'gedoe' hebben. Op onze Zarpe en in onze paspoorten staat dat we 20 september in Colombia uitklaarden en nu melden we ons pas op 26 september in Panama. Dat vinden ze bijzonder en er zijn gevallen bekend waar een boot werd teruggestuurd naar Colombia om verse stempels te halen. Nu is de grens met Colombia hier 1 baai verderop, maar wat niet hoeft. Met een leugentje om bestwil ('we hadden problemen met de boot en moesten onderweg stoppen') komt het gelukkig goed. En zo heel onwaar is het ook weer niet: we hadden last van aangroei en moesten daarom even stoppen....1 keer van de 3 stops.
Blij ei
Na immigratie gaan we naar de Marine Authority voor een Zarpe en cruising permit en hier boeken we een nieuw record doorslagvelletjes: 14 (!) kopiën in één formulier. De official moet er zelf ook om lachten en heeft sowieso goede zin. Hij probeert ook al onze namen uit te spreken tot ook zijn eigen hilariteit. Na het afgeven van een kopie van de Zarpe bij de maritieme politie mogen we los: we zijn officieel nu in Panama. Behalve Teiger en Fireball dan, die zijn verstekeling maar komen toch niet van de geankerde boot af.

Puerte Perme in de ankerbaai
In het dorp is een kleine winkel waar we brood en wat extra meel halen én we vinden een zaakje wat ijsjes verkoopt. We hebben weliswaar nog niet ontbeten maar het gaat er goed in, ook als ontbijt.
Verder is Obaldia vooral een militaire basis dus niet bijzonder genoeg om langer te blijven dan nodig: met alle officiele zaken geregeld gaan we anker op om naar de dichtsbijzijnde 'echte' plaats te varen: Puerto Perme.
Puerte Perme

De pilot van Bauhaus is hier weer onmisbaar, ook omdat het bewolkt weer is. Daardoor kun je niet makkelijk diep en ondiep water van elkaar onderscheiden. De beschrijving uit de pilot is spot-on en we ankeren precies op de gewenste plek. Wederom als enige boot, als je alle ulu's (de Kuna Yala kano's waarmee ze vissen en handel drijven) niet meerekent. Op de wal zijn jongens aan het voetballen, overal wordt gevist, we horen ezels balken, en verder hoor je helemaal niets: geen auto's, vliegtuigen, industriegeruis, niets. Oh ja: onweer. Ook vandaag rommelt en dondert het weer en we worden overspoelt door een enorme tropische regenbui.

Hier begint onze reis langs de vele ankerplaatsen en eilanden van de Kuna Yala (of San Blas) eilanden.

Friday, September 19, 2025

Reunited

Over de de jaren hebben we op veel plekken 'kanonne-kiekjes' gemaakt. Deze hieronder aan het begin van de eerste lange reis, toen in Willemstad (NB). Deze keer beginnen we de reis niet compleet: Meike en Ties zijn eerst surfles aan het geven in Spanje en sluiten pas later aan. De kanonnen-foto moest dus nog even wachten, maar het wachten is nu beloond.

In 2016 in Willemstad
Terug uit Peru is het wel weer even wennen aan de warmte hier in Cartagena. De voorspelde koelere dagen zijn er helaas nog niet. Gelukkig mag Anneke maandag weer aan het werk, in de airconditioned shared office space. 
Anneke toen nog fris en fruitig net terug uit Peru
Shared = shared. Denkt ook de giga kakkerlak die gezellig komt chillen. Het beest houdt zich naar Anneke's zin iets te dicht in de buurt van de laptopstekker op. Dan nog maar iets langer doorwerken totdat de kakkerlak ver genoeg van de stekker is. Snel stekker eruit, laptop oppakken en naar buiten rennen. Brrrrr.

Hierna was het sowieso even klaar met werken voor Anneke: een of ander ander beestje velt Anneke. Ze heeft dagenlang koorts, buikpijn, spierpijn en benauwdheid met een naar hoestje. Het lijkt wel een griep maar die kans is hier niet zo groot. We zoeken de lijst met tropische ziektes erbij (en de inentingen die we zoal hebben gehad). We zien ook een krantenbericht over een Adeno uitbraak die as-we-speak plaats vindt. We vermoeden dat dit beestje ook een Adeno virus betreft. Heel vervelend, helemaal in deze hitte, maar gelukkig gaat het met een week over.

Ieeww

Omdat we ons voorbereiden op een snel vertrek naar de San Blas eilanden moet er ook groot boodschappen gedaan worden. We plannen daar ongeveer 4 weken te blijven en is er weinig tot niets te koop. Als je geluk hebt komt er af en toe een boot met groenten- en fruitverkopers langs maar verder moet je zo'n beetje alles aan boord hebben. Terwijl Anneke herstelt, doen Amarins en Robert de eerste paar boodschappen rondes. Voor 5 volwassenen eten en drinken inslaan omvat nogal een hoeveelheid. Ons 'proviand-spreadsheet' komt weer goed van pas en voor de rest is het een kwestie van uitzoeken wat je waar het beste kunt halen en veel sjouwen.

Wat wel mooi werkt is dat bij alle supermarkten taxis klaar staan om je met desnoods karren vol met boodschappen terug naar de haven te brengen. Ideaal.

Robert plaatst een oproep in de Cartagena Cruisers appgroep of er iemand een ST60 wind instrument over heeft. Kenny, een van de zo goed als permanent residents hier heeft eentje over die we ook zomaar mogen hebben. Super aardig en ook tekenend voor hoe de zeilers community elkaar helpt waar dat kan. Een lekkere fles wijn voor de misses is genoeg. De klok is goed maar helaas heeft de transducer door de nabije blikseminslag ook de geest gegeven (of de bedrading, maar dat is niet te controleren zonder alles los te halen boven in de mast). Nog steeds qua kosten onder het eigen risico van de verzekering, hopelijk komt er niet meer bij.
De nieuwe klok
Teiger en Fireball vinden hun draai op hun eigen boot ook weer snel. De grote koelkast staat uit en de deur staat op een kier zodat de boel niet gaat stinken. Teiger, die thuis ook altijd in dozen en kastjes kruipt heeft een nieuw plekje gevonden: pontificaal in de koelkast. Of hij ook denkt dat het daar dan koeler is, of dat dat ook echt zo is ? Geen idee.
Uuhh, staat uit hoor...

Tijdens ons uitstapje zijn er in de haven allerlei pakjes bezorgd door Amazon. De wasmachine is er (daarover later meer) en een hele goede Stanley thermoskan: voor het zelf yoghurt maken is het essentieel dat de thermoskan de yoghurt-to-be 24 uur op bacterie-groei-temperatuur houdt. De kannen die we aan boord hadden waren hiervoor niet geschikt vandaar dat we de Stanley hadden besteld. De eerste keer yoghurt maken slaagt met vlag en wimpel. De stelposten 'granola' en 'houdbare volle melk' worden wat naar boven bijgesteld in de boodschappenlijst.

Yoghurt victorie
Het is inmiddels ook weer springtij geworden in Cartagena. Het getijverschil is hier meestal met ongeveer 10cm niet erg groot, maar rond springtij neemt dit ineens toe naar +40cm. Heel apart, en vermoedelijk als gevolg van de plaats op aarde en de kustlijn. Omdat de stad behoorlijk laag ligt lopen een heel aantal straten onder water met hoog water. Als Robert naar de budget marine gaat om een nieuwe toiletpomp te halen (de oude lekt bij het pomphandvat) moet hij zelfs twee blokken op blote voeten lopen door enkeldiep water. Lekker fris, qua temperatuur dan, en ook goed uitkijken dat je niet ergens in wat scherps gaat staan. 
Straten staan blank door springtij
Op het boodschappenlijstje staat ook het vullen van de 4 Campingaz flessen. We hebben nu net de grote 10kg fles van Curacao aangeslagen en als we de Campingaz flessen gevuld krijgen hebben we daarin ook weer ruim 10kg gas. Daarmee moeten we het in totaal 4 maanden kunnen uitzingen.

Eigenlijk kun je Campingaz alleen omruilen maar dat werkt hier in Colombia iets anders: 'ze' (zijnde niet Campingaz) komen de flesjes gewoon ter plekke voor je bijvullen. De portier van de haven belt een vulbedrijf, deze rijdt naar je haven en vult de boel voor 10 euro per fles, klaar terwijl u wacht.  Niet helemaal zoals het bedoeld is maar ach, resultaat telt.

Harde woei op de ankerplaats
Tussen alle nuttige zaken als boodschappen en kleine reparaties door hebben we nog een andere verantwoordelijkheid. De Deinde is een paar dagen op reis naar de omgeving van Minca en wij passen op hun tender en houden een oogje op hun boot die op de ankerplaats ligt.

De broeders

Op woensdagmorgen worden we wakker rond 05.00 uur van een plotselinge harde wind, en daarna een boel regen en onweer. Nu regent en onweert het hier veel en vaak, maar de combinatie met harde wind hadden we nog niet eerder. In de appgroep lezen we dat er diverse boten van hun anker zijn gewaaid maar de Deinde is hier gelukkig niet één van. Een boot die vlak naast hen op de ankerplaats ligt gaat nog even aan boord kijken zodat wij er niet heen hoeven vanuit de jachthaven. Alles is goed. Later begrijpen we dat dit een Culo de Pollo wordt genoemd ('kippenkont') maar hebben geen idee waarom. Het is ook qua weerfenomeen niet veel anders dan een onweersbui met gustfront, maar kennelijk komt dat hier niet zo vaak voor. Omdat we zelf geen windmeter meer hebben (fijn....) moeten we het met informatie van anderen doen: windvlagen van 35 knopen. Dat valt nog wel wat mee dus maar het contrast met de anders altijd rustige dagen is wel groot.

Eén van de op drift geraakte jachten

Aan het einde van de week is Anneke gelukkig ook weer voldoende opgeknapt om weer wat te kunnen doen overdag. Ze wordt beloond met participatie (vrijwillig wel te verstaan) in een volgende rondje boodschappen doen. Inmiddels hebben we de D1 en de ARA beroofd van de meeste essentials.

Groot boodschappen doen
Om de hitte overdag wat te ontlopen gaan we nog een keer naar de Mall Caribe. We hebben een grote emmer nodig voor onze nieuwe wasmachine, en nog wat andere huishoudelijke zaken. Het hele winkelcentrum is inmiddels in kerst-thema omgedoopt. Mooi op tijd. Dat is denken we nog een voordeel van Sinterklaas in Nederland: dit zet nog een beetje de rem op alle kerstgekte hoewel het niet minder bizar is dat in Nederland de pepernoten ook al weer in de winkel liggen.
Jinglebells, jinglebells
Zo tussen de bedrijven door ontmoeten we ook een aantal andere cruisers die hier in de haven liggen. Plan B van Anita en Fedrik en Thomac en Si, een Pools koppel op een Hallberg Rassey. Beiden hebben ze zeer dunne ervaring en dit levert voor hun ieder hun eigen uitdagingen op. Bemanning nodig hebben bij oversteken, onervarenheid met de techniek aan boord, niet heel vaardig zijn onder zeil. Terughoudendheid om de Pacific in te gaan en daardoor nog een seizoen in de Carieb doorbrengen. Allemaal symptomen van met té weinig ervaring aan zo'n reis beginnen. En het gevolg van het meer en meer beschikbaar komen van technologie waardoor de zeilsport (op het eerste gezicht) toegankelijker wordt. 
Rudolph the red nosed raindeer

Terwijl we bezig zijn met alle klusjes nadert ook het uur-u. Op 17 september komen Meike en Ties aan in Cartagena, een datum waar we allemaal naar uitkijken. Amarins maakt een spandoek voor de ontvangst op het vliegveld.
Ook laven we ons voor de laatste keer aan de Tuesday-burgernight in de haven. Het is nog steeds 5 dollar voor een burger, fries & beer en het lukt nog steeds niet om in plaats van het bier een ander drankje te kiezen. Robert offert zich wederom op en drinkt de drie bier wel op. Deze keer zijn er ook meer yachties van de partij: een Amerikaans koppel wat verderop aan de steiger ligt. 
Zij wachten op een weerwindow om naar Curacao te kunnen zeilen. We voorzien hen rijkelijk van tips over de ABC's en de weg erheen, en wij krijgen in ruil tips over de San Blas waar zij meerdere keren zijn geweest.

Atelier in het airconditioned toiletgebouw
Op 16 september reizen Meike en Ties al van Santiago naar Madrid. Dit doen ze met de trein en het is nog even spannend of ze met alle grote kitetassen de trein in mogen (eigenlijk niet). Ze hebben dit vooraf geverifieerd en er kwam geen beter antwoord dan 'als ik dan dienst heb is het geen probleem'. Garantie tot de deur dus maar gelukkig komt er bericht vanuit de trein dat ze mét alle spullen onderweg zijn naar Madrid. 
In Cartagena worden we ondertussen getrakteerd op een mooi schouwspel. Er hangt een weermannen- schoolvoorbeeld van een single-cell onweersbui lekker te flitsen en te donderen en als de zon onder is wordt het alleen maar mooier. Bliksem in en door de wolk, maar ook mooie ontladingen vanuit de wolk zijwaarts en dan naar de grond. Niet alleen wij Nederlanders zijn onder de indruk, ook veel Colombianen staan fotos en filmpjes te maken. 
Prachtige onweersbui
Inmiddels hebben we de meeste boodschappen aan boord en hoeven we enkel nog vlak voor vertrek groenten, fruit, vlees en kaas te halen. Wat we wel nog nodig hebben is brandstof. Voor de dinghy nog 10 liter extra benzine omdat we op de San Blas alleen geankerd liggen. 
Voor de grote boot diesel. We hebben niet echt een idee hoeveel brandstof de motor neemt (of dit afwijkt van wat normaal is voor dit soort motor en het gevraagde vermogen) en of de brandstofmeter accuraat is. Robert gaat met een aantal jerrycans in een bagage kar naar de tanksteiger om diesel te halen. Bij terugkomst weten we ongeveer 70 liter in de tank te gooien. Dit betekent een verbruik van ongeveer 2 liter per uur en een wat pessimistische brandstofmeter. Nuttige kennis.
Omdat we in de San Blas weinig wind zullen hebben en we veel de watermaker zullen gebruiken, nemen we 100 liter extra mee in de jerrycans. Daar diesel tanken is niet of niet redelijkerwijs mogelijk dus beter mee verlegen dan om verlegen. En voor 50 cent de liter....
De Colombiaanse diesel heeft wel wat extra liefde nodig. Het is biodiesel dus om te voorkomen dat deze bederft gooien we wat fuel-conditioner in de hoofdtank en in de jerrycans.

De wasmachine in bedrijf
Hebben we er zo lang op gewacht, over gedroomd, gefantaseerd en dan is het zover; de wasmachine. Het lukte niet om een qua formaat en kwaliteit fatsoenlijke campingwasher te vinden tot we deze vinding tegen kwamen. Het is een soort verfmixer maar dan met een geintegreerde horizontale draaischijf die was en water in beweging brengt en houdt. De emmer moet je er zelf bij kopen en de resulaten zijn heel goed: het ding wast schoner dan alle havenwasmachines tot nu toe hoewel dat op zichzelf niet echt een prestatie is. De fabrikant is ook zelfverzekerd: er zit een kaartje in de verpakking waar op staat 'als er problemen zijn stuur niet terug naar Amazon maar contacteer ons, wij lossen het op waar u ook bent'. Dat 'waar u ook bent' intrigeert ons. Je zou hem bijna om het uit te proberen stuk maken op de San Blas en kijken wat ze gaan doen om het op te lossen. Om vervolgens je geld terug te krijgen vrezen we.
Bogota, bijna 'thuis'
En dan is het ineens 17 september. Meike en Ties zijn 's ochtends Europese tijd uit Madrid vertrokken en landen op tijd in Bogota, halen de overstap naar Cartagena en dan zijn we ineens bijna weer herenigd. Eindelijk !
We moeten ons zelfs nog haasten om op tijd bij Arrivals te zijn. Het verkeer staat weer eens muurvast. We hebben wel de tot nu toe meest agressieve / sportieve taxichauffeur getroffen. 90 in de 30 waar je ook echt niet harder dan 30 zou moeten willen rijden is een nieuw record. Maar ook hij rijdt zich hier en daar klem. Wanneer we uitstappen zien we ook net Meike en Ties de aankomsthal uitlopen. Hugs and kisses, dat was lang geleden en we zijn blij weer met zijn allen te zijn.
In to-time zitten we in een enorm formaat taxibus / schoolbus die ons met alle spullen naar de haven brengt. Goed geregeld.

Bij de taxibus
Is het energieniveau eerst nog vrij hoog, eenmaal op de boot gaat het licht snel uit. We hadden al warm eten gemaakt en de bedden opgemaakt. Na het knuffelen van de katten, eten en een drankje is het bedtijd. Ze waren ook al heel lang onderweg en dan nog met 7 uur tijdverschil. Niet gek dat je dan stuk bent.
We bespreken de plannen voor de komende dagen. Ties zegt, tot hilariteit van ons allemaal, dat hij zich heeft voorgenomen vooral heel veel te eten. Wat hij bedoelt is dat hij vooral veel lokale verschillende dingen wil proberen maar het komt er door de vermoeidheid wat 'bryk' uit.

De dag erop gaan we met elkaar de stad wat verkennen. Een rondje door het oude centrum, een drankje en live muziek bij Belcanto in Getsemani, en Robert en Ties gaan nog even wat langer de stad in voor wat streetfood en verkenning.
 's Avonds gaan we nog een keer de stad in maar dan om met elkaar te gaan eten. Dat hebben we ook al een tijd niet kunnen doen met zijn vijven. Op het plein waar we neerstrijken staat weer de zelfde niet zo virtuoze gitarist te spelen maar deze keer is het al stukken beter. Onze theorie is dat hij gewoon 4 weken heeft geoefend en de eerste keer nog maar net was begonnen.  Hij breekt met zijn licks wel nog een snaar en is vervolgens even de muzikale kluts kwijt maar ach.
Oude stad
Op vrijdag gaan we weer over op klusmodus. Cartagena is leuk maar ook Meike en Ties willen graag onderweg. Robert gaat in de ochtend naar de Agent voor de uitklaring zodat we zaterdag of zondag kunnen vertrekken. Het kantoor van de agent zit op de 15e verdieping van een modern verzamel-kantoorpand en Robert staat in zijn zeilerskloffie tussen al het goed geklede kantoorpersoneel in de lift. Das war einmal, brings back old memories.

En in 2025 in Cartagena

Terug op de boot gaan we na koffie en ontbijt met zijn allen naar de winkel voor snacks, groenten, fruit, vlees en kaas en aan het eind van de middag hebben we, behalve yoghurt, alles ingekocht en aan boord gestouwd en opgeborgen. Klaar om te gaan.

Streetfood
We vinden ook met zijn vijven snel onze draai aan boord. Iedereen heeft zijn eigen plek. Meike en Amarins hebben elk hun eigen hut gedecoreerd met lampjes, kunstbloemen en andere versiering en gaan samen nog even de stad in. Ties heeft lokaal een mooie hengel met reel gekocht en spreekt later op de avond af met een aantal Nederlanders in de stad (via een backpackers appgroep kun je overal ter wereld met land- / lotgenoten afspreken om wat te gaan doen).
Roofvogeltje aan de haven

We nemen ons voor zondag naar de San Blas eilanden te zeilen maar met een tussenstop op de Bernardo eilanden die nog bij Colombia horen. De boot is er klaar voor, wij zijn er klaar voor. Op naar een nieuwe bestemming.

Monday, September 8, 2025

Het is maar een theorie

Uitslapen ! We hebben om 10.30 de trein van Aguas Calientes naar Ollantaytambo om vanuit daar met de bus naar Cusco te reizen. Echter, hier in Aguas Calientes is er een vol-continue toe- en afstroom van mensen die Machu Picchu bezoeken. Hotels serveren ontbijt vanaf 05.00 uur om aan te sluiten op de eerste excursies en dit betekent dat vanaf half vijf alles in beweging komt in het aardig gehorige hotel. Uitslapen is dus relatief, maar gezien het programma van de rest van de week in dit niet zo erg. Enkel Amarins denkt daar, logischerwijs, anders over.

Op het station van Aguas Caliente

Waar we op de heenweg weinig meekregen van het landschap hebben we nu vanuit de trein prachtig uitzicht op de vallei en de bergen waar we doorheen rijden. Krijgen we toch nog waar voor ons geld. Ook een Inca-lovestory-voorstelling wordt weer gegeven.

In de trein terug

Na een aansluitende busrit van ongeveer twee uur komen we aan in Cusco. De grote stad is al van ver te zien en de laatste kilometers door de buitenwijken laten weer een ander Peru zien. In het buitengebied waren hier en daaar kraampjes en eettentjes waar vrouwen kinderen met gele lappen plastic aan een stok stonden te zwaaien om clientele te lokken. In de stad zelf is het een aanschakeling van winkels, marktjes, restaurantjes. Waar kunnen ze van bestaan als er op elke honderd meter wel 5 dezelfde ondernemers zijn. Kennelijk kan het.

Uitzicht op Cusco vanuit ons hotel

In het historisch centrum is er wat meer 'ruimtelijk orde'. We stappen uit op de Avenida del Sol en nemen een taxi naar ons hotel. Deze vraagt 20 SOL (ongeveer 5 euro) voor de rit en we nemen aan dat dit een gangbaar tarief is. Het blijkt normaliter 10 SOL te kosten, weten we dat ook weer.

Typisch straatbeeld

In hotel Cusco Pacha Inti worden we hartelijk welkom geheten door eigenaren Rumenik en Yovanna. We krijgen onze kamers en vallen aan op de thee die altijd klaar staat.

Een beste klim naar het hotel

 In zo goed als alle hotels en pensions in deze regio is de hele dag heet water voorradig om coca-thee (of andeer thee) te maken. Dit is nodig omdat het kraanwater niet drinkbaar is, je op hoogte veel (water) moet drinken, en coca hoogteziekte schijnt te voorkomen. We laten het ons goed smaken na toch best weer een lange rit.

Coca blaadjes voor thee, of om te kauwen

Rumenik runt niet alleen het hotel, hij coordineert ook excursies voor zijn gasten. Ons wensenlijstje beslaat Humantay, Moras/Moray en Rainbow mountain. We voegen op Rumeniks advies ook een Cusco citytour toe. Omdat we in Ollantaytanmbo de CBT pas hebben gekocht hebben we voor zo goed als alle bezienswaardigheden, sites en musea gratis toegang. 

Regenen kan het hier ook

We maken een schema maar vergeten dat Anneke maandag en dinsdag nog twee werkafspraken heeft. Eenvoudig wordt het schema iets aangepast en we hebben een plan voor de week. Met een blik op de weerberichten lijkt vrijdag de beste dag om naar Rainbow Mountain te gaan. Dit ligt op 5050 meter hoogte en je wil (moet) hier helder weer hebben wil je de pracht goed kunnen zien en niet als een ijsklontje van de berg af komen. Ook is het qua hoogte goed om dit uitje als laatste te bewaren.

De aardappel komt uit Peru, 4000 soorten

Met ons verblijf en de excursies geregeld gaan we voor een snelle maaltijd naar een pizzeria vlakbij het hotel. We bestellen twee family size pizza's om te delen, krijgen er een voorafje van het huis bij, en komen tonnetje rond terug in het hotel. Totale rekening met drankjes: omgerekend 23 euro voor 3 personen.

Inca, Conquestador en Modern op één foto

Zondag hebben we 'vrij'. We gaan de stad in voor wat eerste indrukken. In de stad wordt duidelijk hoe enorm en ook goed georganiseerd de toeristenindustrie hier is. Overal worden groepjes verzameld en naar witte tourbusjes geleid. 

Cusco kattencafé, hup onder de jas !

Daar tussendoor lopen talloze vrouwen in klederdracht met baby alpaca's om voor geld op de foto te gaan, kunstenaars die hun werk aanbieden, proppers die je proberen een restaurant in te krijgen of een massage aan te smeren. 

Halve families die voor geld op de foto willen, tel de alpaca's

Over smeren gesproken: er zijn ook veel schoenpoetsers. Daarmee moet je niet in zee gaan. Ze bieden aan te poetsen voor een paar soles, leveren dan ongevraagd en onduidelijk meerwerk waardoor de rekening oploopt en vervolgens heb je een hoop discussie over wat wel of niet te betalen. 

San Blas

Wat ook opvalt zijn de sjiekere winkels die alpaca-wollen kleding verkopen. Prachtige kleding die vergeleken met Nederland betaalbaar is maar voor Peruaanse begrippen natuurlijk niet. 

Inca's zagen dieren in de sterren

Op aanraden van Rumenik gaan we naar Qorikancha, de oude zonnetempel: hier start een kleurige processie ter ere van Santa Rosa de Lima. Onderweg erheen kopen we handschoenen: het is hier aanmerkelijk kouder en voor de latere excursies gaan we deze zeker nodig hebben.

Een deel van de Santa Rosa de Lima processie

We sluiten de dag af bij een 'restaurant zonder naam'. Volgens Rumenik is dit het beste in de buurt en we beamen dat het uitstekend is. Twee vrouwen runnen het restaurantje met open keuken en we eten heerlijke Ceviche, Lomo Saltado en Pollo Frito. De Peruaanse keuken bevalt wederom erg goed.

Uitzicht buiten Cusco

Ons officiele Cusco programma begint op maandagmiddag met de citytour. We verzamelen bij de grote fontein op de Plaza de Armas, middenin het centrum en gaan met een groep mee. Eerst te voet naar het Qorikancha museum (in een kerk die door de Spanjaarden over de site heen is gebouwd) en daarna met een van de vele witte busjes naar een aantal sites buiten de stad. 

Qorikancha met de kerk er overheen gebouwd

Het is een theorie, dus we weten het niet zeker. Dit zinnetje hoorden we vandaag heel vaak. Omdat de Inca's geen schrift hadden is er niet veel vastgelegd over hun geschiednis. Daarom is het bij veel archeologische sites en voorwerpen gissen wat het gebruik of doel was.

Eén van de Inca sites buiten Cusco

Ook de 'dekenverkoop' wordt niet overgeslagen: in het programma zit een kort bezoek een aan bedrijf waar traditionele kleding wordt gemaakt. Uiteraard is dit meer een winkel dan een expositie, zo gaat dat hier ook. 

Een andere archeologische site buiten Cusco

Met een half uurtje gaan we gelukkig weer verder. Niet alleen omdat de volgende site lokt, maar ook omdat er in het centrum van Cusco een Irish Pub zit en we besloten hebben onszelf te trakteren op een Guinnes of cider.

Zonsondergang op 3800 meter
In de Irish Pub

Na deze opwarmer en een goede nachtrust hebben we weer een dagje vrij om te 'stadten'. We starten bij een groot winkelcentrum buiten de stad: hier kopen we wat warmere kleding voor ons trips de bergen in. Dit is wel een winkelcentrum in Peru-stijl. Een overdekte hal met heel veel op elkaar gepakte kraampjes. Er zit wel een systeem in: elke rij is georganiseerd per soort product (kleding, schoenen, speelgoed etc).  Geslaagd met wat fleecespul laten we ons door een taxi afzetten in San Blas, een wijk in Cusco beroemd om zijn smalle straatjes en 'bohemian' sfeer.

Walking fridge: de deur naar de wc's

 We proberen een bingo te krijgen op onze CBT-kaart dus bezoeken weer een museum.  Halverwege de middag strijken we neer op één van de balkons van een restaurant. Veel gebouwen in het oude centrum hebben balkons die ideaal zijn als 'terras'. 

Met zijn 5-en op de foto, bellen met Spanje

We moeten wat tijd doden totdat we naar de dans- en muziekvoorstelling kunnen in het Museo Artesenal. Onder het genot van een Pisco Sour lukt dit vrij aardig en we video-bellen uitgebreid met Ties en Meike in Spanje. 

Klassieke straatornamenten

Na wat aanpassingen in ons voordeel op de rekening (we werden naar binnen geleid als zou er happy hour zijn, maar bij het afrekenen vonden ze van niet) sluiten we aan in de rij bij het theater. De voorstelling in het museo Artesenal is mooi en vooral kleurrijk. De zaal zit ook gewoon vol, terwijl dit een dagelijkse voorstelling is.

De voorstelling in het Museo Artesenal

Na de voorstelling lopen we terug naar het hotel en gaan vroeg op bed. De wekker staat op 04.15 om naar Humantay lake te gaan. Dit onchristelijke tijdstip is normaal hier. Veel bezienswaardigheden liggen 2 a 3 uur rijden uit de stad. Ontbijt en Lunch is dan inbegrepen in de tour. Als we 's ochtends opstappen bij de Plaza de Santa Ana zijn we niet de enige: het is haast een colonne van witte busjes de stad uit, allemaal vol met toeristen. 

Alpaca's voeren

De hike naar Humantay lake is een pittige. We zijn hier op 3800 meter hoogte en moeten ongeveer 2 uur naar boven lopen tot 4200 meter. Het is mogelijk op een paard naar boven te rijden, maar we zijn jong en fit en lopen dus. Met wat beleid (wandelstokken, kleine stappen) houdt Robert zijn knie het aardig. 

Te paard kon ook

Door alle inspanning hebben we het in ieder geval niet koud hoewel het objectief gezien fris is. Het is bewolkt en het miezert wat en dan is het niet warm op deze hoogte. 

Uitzicht naar het dal

De scenery is fantastisch. De bergen, besneeuwde toppen, de uitzichten het dal in. Om ons heen krijgen andere lopers af en toe zuurstof toegediend. Alle gidsen hebben zuurstof bij zich en dit is dus niet voor niks. 

Humantay lake

Eenmaal boven bewonderen we het meer, de (fors gekrompen) gletscher en de bergpieken erachter. Het is wat grauw weer dus het meer laat niet zijn azuurblauwe glans zien maar mooi is het nog steeds.

Van daar beneden kwamen we

Weer beneden zijn we toch aardig vermoeid en besluiten we de excursie naar Rainbow Mountain later in de week iets aan te passen. In plaats van daar naar boven te lopen (nog verder en hoger) gaan we Rumenik vragen ons aan te melden voor de Quad-excursie. Dan hoeven we alleen maar vanaf 4800 meter naar 5050 meter te lopen. Bovendien lijkt het quad rijden ons ook reuze leuk. Terug in het hotel regelt Rumenik dit voor ons. Amarins mag zelf ook rijden. Toch nog even een 4-wieler besturen. 

Het meer met de gletscher

Op donderdag hebben wel zowel qua tijd als qua lopen een makkelijk programma. We hoeven pas om 09.00 uur onderweg om naar Moray, Maras en Chinchero te gaan. Heerlijk relaxed. 

Chinchero is het centrum van de traditionele kledinginsdustrie en we krijgen een demonstratie over hoe Alpaca wol wordt verwerkt tot draad en wordt geverfd. 

Door de wol geverfd

Moray is het veronderstelde Inca voedsellaboratorium waar ze onder gecontroleerde omstandigheden aardappel-, mais- en quinoa-rassen konden veredelen. Het heeft geleid tot 4.000 verschillende aardappel rassen waarmee het een soort 15e eeuwse HZPC was.  

Moray

Het doel van Moray is echter een theorie, we weten het niet zeker. Er zijn ook wetenschappers die denken dat Moray niet geschikt was als groeiplaats vanwege een gebrek aan irrigatie op de terrassen en dat het een plaats voor heilige rituelen is geweest. 

Moray, een ongerestaureerd deel

Mooi is het zeker en wij houden het, als Friezen met een gezonde belangstelling voor aardappels, op een voedsellaboratorium. 

Op aardappels moet ook zout en daarin voorziet de volgende halte: Maras. Hier liggen tegen de berghelling zoutpannen. Meestal wordt zout aan de kust gewonnen dus deze plek hoog in de bergen is bijzonder. 

Maras

Er zijn hier twee zoutwater bronnen (het gesteente bevat veel zout uit de periode dat dit nog zeebodem was). Het water uit deze bronnen wordt middels een stelsel van kanaaltjes en geultjes door alle terrassen geleid waar het zout neerslaat. Per pan levert dit elke maand 200 kilo zout op, wat geheel handmatig door alle respectievelijke eigenaren wordt 'geoogst' en afgevoerd. 

Amarins in stijl bij Maras

Na dit laatste bezoek rijden we terug naar Cusco waar we ons in het centrum af laten zetten voor een late lunch. In de avond gaan we nog even wat drinken in Hostel Loki, vlakbij ons hotel. Loki is een reuze relaxte tent en wat ook opvalt is het fenomeen 'binnenplaats'. Veel gebouwen hebben een sobere ingang/facade waarna je op een soort binnenplaats uitkomt die vaak mooi gebouwd en rijk versierd is. 

Red Valley
Red Valley

Op de Cartagena cruisers app groep lezen we over een blikseminslag op dock 3 van de Club de Pesca waarbij er 'debri' van de getroffen boot op een andere boot op dock 2 terecht is gekomen (oops).  Wij liggen aan dock 2 op ongeveer 30 meter van de getroffen boot dus zijn wat bezorgd over mogelijk indirecte schade. Gelukkig hebben we wel (om deze reden) bij vertrek de walstroomstekker ontkoppeld.

Red Valley, met elke stand van de zon andere kleuren

Het record vroeg opstaan breken we op vrijdag wanneer de Red Valley en Rainbow Mountain op het programma staan. 03.45 gaat de wekker deze keer. Omdat ons doel aan de andere kant van Cusco ligt zijn wij deze keer de eersten die opstappen en na een ritje langs verschillende hotels is de bus vol en zijn we onderweg. 

Rainbow mountain

Na een paar uur rijden en een goed ontbijt in een restaurant halverwege rijden we de vallei in voor de laatste 1,5 uur omhoog naar de quad-basis. De uitzichten tijdens de rit alleen zijn al voldoende om het de moeite waard te maken en dan moet het mooiste nog komen. Het is fijn dat we zo vroeg zijn: hoe het licht op dit moment op de bergen valt levert unieke (adembenemende) kleuren en vergezichten op. Niet te beschrijven zo mooi.

Pas in 2017 werd dit ontdekt

Ergens is het ook wat dubbel: rainbow mountain is pas in 2017 ontdekt. Daarvoor waren deze bergen meestal bedekt met een laag sneeuw en ijs. Door het verder omhoog schuiven van de sneeuwgrens als gevolg van de opwarming van de aarde werd de pracht zichtbaar. En nu reizen we met duizenden hierheen waardoor we weer tonnen aan CO2 de lucht in jagen. Paradoxaal.

Amarins op de Quad

Na een (erg) korte instructie hoe op een Quad te rijden mogen we zelf los om 400 meter omhoog te rijden. Dit gaat via slingerpaadjes, haarspeldbochten en hier en daar behoorlijk steile en diepe bergranden. Oppassen dus. 

Wij op 5050 meter, besneeuwde nog hogere toppen


Een condor

Behoedzaam rijdt Amarins omhoog en wij zijn niet minder voorzichtig. Het is erg wennen aan hoe een quad stuurt en rijdt en we willen niet de krant halen hier.

Wat een pracht
Waar je ook kijkt, schitterend

Boven op ongeveer 4800 meter gaat het te voet verder naar het uitzichtpunt van de Red Valley op 5050 meter en daarna nog een half uur door naar Rainbow Mountain op ongeveer dezelfde hoogte. Het landschap is overweldigend mooi, geholpen door het prachtige weer wat we hebben.

Even zitten
Weer een andere lichtinval

Amarins weet de klassieke Rainbow Mountain foto te maken met de 'humanified' alpacas. Ironisch genoeg gaat een andere dame op de foto met in haar hand een bakje 'vlees'.  Zou ze geweten hebben dat het gebakken Alpaca-vlees is wat ze vastheeft terwijl ze met familieleden van haar snack op de foto gaat?  Indien ja, complimenten met je wrange gevoel voor humor.

Hét shot

De hoogte doet ons niet veel, en omdat de zon schijnt is het ook niet koud. Gisteren sneeuwde het hier nog, dat zal anders gevoeld hebben nog los van de mindere uitzichten. Toch zijn er hier en daar wandelaars op apegapen die wat extra zuurstof krijgen van hun gids. 

De laatste 260 hoogtemeters te voet

Terug naar beneden lopen naar de Quads gaat uiteraard makkelijker dan omhoog. Amarins besluit om niet zelf naar beneden te rijden maar achterop mee te liften bij één van de gidsen. Wij zijn daar wel blij om. Downhill rijden is nog wat lastiger dan omhoog en de omgeving is niet zo vergevingsgezind.

On top of the world

Terug beneden is het weer 1,5 rijden naar de lunchplek. Wetende dat we aan het einde van de rit geen fut meer hebben eten we voor twee zodat we eenmaal terug in Cusco zo ons bed in kunnen rollen. Onderweg zien we een bus rijden met als bestemming 'Rio de Janeiro'. Werkelijk ? 

Motsneeuw in Cusco

We raadplegen het internet en verdraaid, er gaat een bus van Lima naar Rio de Janeiro. De langste busdienst ter wereld, drie en een half etmaal rijden, dwars door de Andes en het Amazonegebied. Wauw.

Voorkant van een stadsfontein

En de achterkant

Deze excursie was de kers op de taart van onze reis door Peru. We hebben zaterdag nog een programma-vrije dag waarna we terugreizen naar Colombia. Wat een enorm mooi land is Peru. De natuur, de historie, de mensen, alles is hier prachtig. Het land is ook (relatief) goed georganiseerd waardoor het makkelijk reist. Wat zijn we blij hierheen gegaan te zijn.

De val van het incarijk in één schilderij

Zoals gezegd is zaterdag onze laatste dag hier. Ondanks het regenachtige weer gaan we de stad in met 4 missies: een cadeau voor de Deinde die op onze katten heeft gepast, een mooi kledingstuk van Alpaca wol voor Anneke, een koelkast magneet voor de verzameling van Amarins, én het laatste museum bezoeken om onze CBT-kaart vol te krijgen. Alles lukt, inclusief een heerlijk late lunch.

Prachtige binnenplaats

Terug in het hotel vinden we de voor ons gedane schone was, pakken we onze spullen en zetten we de wekker wederom vroeg: om 05.00 moeten we op het vliegveld zijn op ongeveer 20 taximinuten rijden. 

That's a bingo !

Anneke en Robert weten nog net de energie te vinden om een afscheidsdrankje te doen in de stad. Op aanraden van Rumemik gaan we naar de Wild Rover, maar hier blijkt een Tinder-party op het programma te staan. 

Een gewoon hostel-restaurant

Wat dat ook mogen betekenen, die slaan we over, en we belanden bij Intro Hostels waar ze een prachtige binnenplaats met terrasheaters en huiskatten hebben. Een fijne afsluiter.

Afscheidsdrankje

De reis terug naar 'huis' in Colombia gaat zonder vertraging of problemen en om 17.00 uur zijn we terug op de boot. Het is na 2 weken in de bergen wel weer even wennen aan de tropische warmte. 

Dreigende luchten boven Cusco

De Deinde komt de katten in blakende gezondheid terugbrengen, zij gaan zelf maandag vroeg op reis richting Minca. De katten zijn bij hen heerlijk verwend en zelf hebben ze van het gezelschap van de beessies genoten. Win-win. 

Cusco

Robert doet later in de avond een eerste snelle check van wat electronica. AIS, VHF en masttopverlichting werken nog, maar de display van de  windmeter is overleden. Zekerheidshalve lichten we de verzekering in. Als enkel een display stuk is blijft dit onder het eigen risico, maar we moeten alle andere apparatuur nog controleren en (indirecte) bliksemschade kan zich ook later pas manifesteren. De prijs van het varen in een gebied waarvan ze zeggen dat het niet de vraag is óf je boot wordt getroffen, maar wánneer je boot wordt getroffen.

De cat aan de overkant had ruzie met Thor