Trains, planes and automobiles. Maar dan de land-water-variant: boot, boot, bus, lopen, bus, auto. Dat is de volgorde voor vrijdag de 7e november. We geven de laatste fruit en groente weg aan een buurman (want we willen geen beestjes aan boord), draaien de boot op slot, en stappen met zijn vieren in de panga van de haven: etappe 1 van een lange reisdag.
In ongeveer tien minuten varen we de 4 mijl van haven Solarte naar Bocas Town. Deze keer mét reddingsvesten: dat is verplicht in dit gebied en aangezien we afgezet worden bij de watertaxi-haven moeten we ze nu ook echt dragen. Dat de vesten zó oud zijn dat ze waarschijnlijk geen lucht meer vast houden...ach, het moet wat lijken.
In Bocas Town hebben we nog tijd om een broodje en wat water te halen voordat we op de ferry naar Almirante stappen. De Palanga is een oude Estlandse veerboot die nu hier dienst doet en het is eraan af te zien. Snel is de boot ook niet: 1 uur en 50 minuten doet deze over het traject naar Almirante. Er is wel een bovendek met stoelen en tafels waar het prima zitten is. Prima, behalve de af en toe op je neerdwarrelende roetstukjes uit de uitlaten dan. Klagen mag je natuurlijk niet voor 3 dollar per persoon.
Vanaf het bovendek zwaaien we nog even naar de Deinde: we varen vlak langs de ankerplaats en sturen een app met foto met ons uitzicht. Even later worden we door hen uitgezwaaid.
De eigenaar verontschuldigt zich dat het halve terrein onder water staat: het had in maanden niet zo hard geregend en agressief geonweerd. We horen in de verte nog de donders knallen: inderdaad een agressief buitje. We kunnen snel aanschuiven voor ons eerste Costa Ricaanse diner: heerlijke rijst met bonen en koriander en een lekker stuk kip van de grill en veel vers fruit. Alles uit eigen tuin.
 |
| Vogels en voer |
Wanneer we 's ochtends wakker worden zitten we middenin de natuur: brulapen, vlinders, tropische vogels. en dat aangevuld met het vee van de boerderij. Costa Rica is een soort openlucht-dierentuin en we krijgen vast een voorproefje. Na een heerlijk ontbijt rijden we door naar de omgeving van La Fortuna. .
 |
| De Fortuna waterval |
Bij daglicht rijdt het stuk prettiger en is nog veel beter zichtbaar hoe ontzettende mooi de flora en fauna hier is. In Fortuna aangekomen betrekken we ons vakantiehuisje waar we twee nachten blijven en gaan we erop uit naar de beroemde Fortuna waterval die op 1 kilometer en 500 trapreden van ons verblijf ligt.
 |
| Onderweg naar beneden |
Het doet wat denken aan een Cenote maar dan met een waterval erin. Erg mooi. Zwemmen mag nu alleen in de rivier iets stroomafwaarts, niet bij de waterval zelf. We snappen ook wel waarom: er komt in de regentijd zoveel massief water naar beneden dat je jezelf zou kunnen verwonden als je eronder komt. Bezoekers die te dicht in de buurt van de waterval komen worden subiet teruggefloten (letterlijk) door de aanwezige guards.
 |
| Het binnenste van een boom |
Niet alleen de waterval is mooi, ook de natuur eromheen: zo groen, zoveel verschillende soorten planten, struiken en bomen. We zijn niet de enigen die dit vinden: ondanks dat het laagseizoen is, is het al best druk met toeristen. Er zit hier een daar een bijzondere tussen: op de rotsen poseert met verve een man in een bikini, met lang haar en make-up, maar ook met heel behaarde arme en benen. Natuurlijk komen we ook weer Nederlanders tegen.
 |
| Fortuna waterval en rivier |
Na ook weer een paar honderd treden omhoog te zijn gelopen hebben we ons eerste uitstapje erop zitten. We doen een boodschap bij de supermarkt om zelf te kunnen koken in ons verblijf maar dat is een minder aangename verrassing: Costa Rica is duur, zeker voor Midden-Amerikaanse begrippen. Wisten we natuurlijk al maar als je dan even wat basics wil kopen voor avondeten is het wel even slikken.
 |
| Van dichtbij |
In de gedeelde keuken bij ons vakantiehuis draaien we een eenvoudige pasta in elkaar en gaan we daarna vroeg op bed: morgen gaat de wekker op tijd omdat Amarins en Meike gaan ziplinen bij de Arenal vulkaan en je absoluut op tijd moet zijn.
 |
| Kolibri ! |
We weten in de avond niet meer met onze gastvrouw te regelen dat we vóór zeven uur zouden willen ontbijten. Als we haar om tien voor zeven in de ochtend vertellen dat we eigenlijk om zeven uur al weg moeten schrikt ze zich een hoedje en draait in no-time een ontbijt voor ons in elkaar. Superfijn.
 |
| Typisch ontbijt voor hier |
Na het heerlijke ontbijt rijden we naar Sky Adventures Arenal, de beste plek om te ziplinen hoog boven en dóór het regenwoud. Amarins en Meike staan te popelen. Robert en Anneke slaan dit feest over en gaan in de tussentijd wat toeren in de omgeving.
 |
| Ziplinen ! |
Terwijl de jeugd aan een staalkabeltje door de jungle scheert komen de oudere jongeren bij de Arenal Observatory uit. We gaan niet het park zelf in maar stoppen op een uitzichtpunt omdat we denken (voor ons) bijzonder vogels te zien. En inderdaad: we zien een scala aan tropische vogels waaronder de Toekan. We zijn zelf helaas onze verrekijker vergeten in te pakken maar een Frans stel wat ook hier heeft geparkeerd leent graag hun kijker even uit. Wat een pracht overal om je heen.
 |
| Dan weet je wat je ziet |
 |
| Klaar voor de start |
Wel is het lastig om fatsoenlijk foto's te maken van wat je ziet: heel dichtbij komen kun je niet en met een smartphone inzoomen levert onscherpe foto's op. Hier en daar zien we mensen met serieuze kijkers op statieven en camera's met groot zoomlenzen. Dat is wel wat je nodig hebt.
De dames zijn na het ziplinen helemaal enthousiast en opgelaten, zo gaaf was het. En als we later de gemaakt foto's en filmpjes zien snappen we dit wel. Op een paar honderd meter hoogte boven het regenwoud zweven is wel cool en ze hebben een heel parcours afgelegd.
 |
| Witsnuitneusbeer of Coati |
Het weer is nog steeds nat en grijs en alleen Robert is nog te porren om in de middag erop uit te gaan. Hij gaat de Arenal 1968 hike lopen: een wandeling door het regenwoud en over de lavastromen van de, je raadt het al, 1968 uitbarsting.
 |
| Door de jungle van Arenal |
Hij weet maar twee keer volledig nat te regenen maar omdat het niet koud is geeft dit niet en het is een mooie wandeling. Hij treft een Coati, een luiaard, apen, toekans, en nog een variatie aan vlinders. En dat bij 'gewoon' een wandeling in het bos.
 |
| Kokkerellen in de gedeelde keuken |
Costa Rica staat bekend als het meest bio-diverse land ter wereld en een groot deel van het toerisme is hier gericht op het bewonderen van de flora en fauna in de verder prachtige omgeving. Costa Rica heeft als land ook echt ingezet op dit eco-toerisme. Het wemelt van de national parcs in het land en alles is vrij goed te bereizen met (huur-)auto of bus.
 |
| Arenal park |
Vaak zijn de kleinere, secundaire wegen die naar de eindbestemming leiden wel erg slecht, onverhard, en vol gaten. Vooral in de regentijd is een auto met 4WD en grote grondspeling noodzakelijk als je op alle plekken wil kunnen komen.
 |
| Een toekan |
Ook is het verstandig om hier niet op google maps te vertrouwen maar op Waze. Waar google maps je soms over erg slechte onverharde wegen stuurt is Waze veel beter 'lokaal bekend' omdat het community driven is en je over de betere wegen leidt (als die voorhanden zijn). Ook is het handig dat je kunt zien waar de slechte stukken van de weg, de controles en de drempels zijn.
 |
| De eerste luiaard |
Hoe dan ook, je moet in Costa Rica geen haast hebben: op de routes die wij rijden kom je qua gemiddelde snelheid niet boven de 50 km/u en dat is inclusief stukken over de grote doorgaande wegen. Genoeg tijd nemen dus als je door het land wil reizen.
 |
| De vulkaan laat zich eindelijk zien |
Net voordat we de volgende morgen in de auto stappen om door te reizen laat de Arenal vulkaan zich heel even voor het eerst zien. Vandaag hebben we weer een behoorlijk programma: eerst rijden we naar het Vulcan Tenorio national park waar zich de Rio Celeste bevindt om daarna door te rijden naar Monteverde, ook nog een behoorlijk rit.
 |
| Mooi torretje |
Rio Celeste is bekend om haar bijzondere kleur water: bijna zuurtjes blauw, maar dan natuurlijk. Er komen twee rivieren samen: één rijk aan aluminiumsilicaat en één met een door het vulkanisme hoge zuurgraad. Waar deze twee rivieren samenkomen klontert het silicaat wat deze bijzonder kleur blauw veroorzaakt.
 |
| Natgeregend, alweer, bij Rio Celeste |
De wandeling door het park van de Rio Celeste voert langs verschillende uitzichtpunten. Eerst een waterval waar je met een lange trap naar beneden tot redelijk dichtbij kunt komen. Helaas is het niet mogelijk helemaal beneden bij de waterval zelf te komen: het pad is onlangs door een aardverschuiving ingestort en niet meer veilig te betreden. Een herinnering aan hoe Costa Rica continue verandert door de natuur. De overvloedige regenval en de het vulkanisme met daaraan gekoppeld aardbevingen zorgen voor een dynamische omgeving.
 |
| Nat pad |
Het wandelpad loopt verder met af en toe een steile klim of afdaling en langs stukken van de rivier waar hier en daar heet water en heet gas omhoog borrelt.
 |
| Rio Celeste |
 |
| Over de rivier |
 |
| Hier komen de twee rivieren samen |
 |
| Mooi blauw |
 |
| Prachtig blauw in het groen |
 |
| Even voelen of het echt warm water is |
Na ons bezoek aan Rio Celeste rijden we door naar Monteverde. Dit gebied ligt op en tegen een berghelling aan en is prachtig om doorheen te rijden. We hebben voor twee nachten een huis gehuurd om hier wat meer van de omgeving te zien. De rit erheen is al prachtig en ook wat avontuurlijk. We rijden hier nog op google maps en worden over zeker 15 kilometer onverharde weg vol met gaten en geulen geleid. Lang leve de 4x4.
 |
| Bij de koffieplantage |
In Monteverde blijken we een compleet hostel tot onze beschikking te hebben. Meerdere slaapkamers, 2 badkamers en een grote woonkamer en keuken. We hebben inclusief ontbijt geboekt en we vragen ons af hoe dat gaat werken. 'Hoe laat willen jullie ontbijten?', appt de verhuurster. Zij komt 's ochtends naar ons huis toe om ontbijt te maken. Goed geregeld!
 |
| Bananen en koffie, goede buren |
Costa Rica is een koffie land en dat merk je op veel plekken. Allereerst omdat in elke hotel er altijd een koffiezetter én kwalitatief goede koffie klaar staat. Daarnaast wordt je, vooral in Monteverde, op veel plekken langs de weg gewezen op plantages en koffietours. Wij hebben er één geboekt en vertrekken 's ochtends naar de excursie, uiteraard na een paar koppen goede koffie in ons hostel. (en vergezeld door hostess Lily gebakken pannenkoeken en eieren)
 |
| Onze gids |
Op de koffie worden we meegenomen in het hele proces van koffieteelt, oogst, verwerking én een koffieproeverij. Reuze leerzaam en lekker ook nog. We slagen voor de blinde test / proeverij en weten de juiste droging en branding uit de verschillende koffies aan te wijzen.
 |
| Even de broekriem aanhalen, gaatje erbij |
In de middag doen we niet veel omdat we in de avond nog een uitstapje hebben geboekt. Een deel van de dierenrijkdom bestaat uit nachtdieren en is alleen in het donker te zien. Is het overdag al lastig om wildlife te spotten (je loopt aan alles voorbij terwijl een gids het één na het ander aanwijst), in de nacht is dit helemaal onmogelijk. Nog los van dat je niet in het donker veilig door een regenwoud kunt lopen.
 |
| Wandelende tak |
We gaan met een gids een wandeling maken door het woud. Er gaat alleen iets mis met het ophalen: we zouden mee gaan met de tour van 18.00 maar als we klaar zitten voor het hostel komt onze pick-up niet. Lily komt gelukkig snel online op de app, en vertelt dat er iets mis is gegaan en dat we mee kunnen op de 20.00 tour.
 |
| 2 centimeter groot |
Als deze keer de bus wel op tijd voor rijdt treffen we, los van andere toeristen, twee aardig luidruchtige Amerikanen aan. Ze stinken ook nogal (nogal !) naar drank dus hebben een beetje te hard de sundowner geraakt. Bij aankomst blijkt dat wij in een groepje zitten met twee dames uit Boston. We horen de yanks nog regelmatig in het bos: er lopen in het donker overal groepjes rond met zaklampen. Het lijkt wel op een dropping van vroeger.
 |
| Eitjes van de glaskikker |
Het is ongelofelijk hoe onze gids in het donker van alles en nog wat aan level weet te vinden. Wat mee helpt is dat de gidsen elkaar informeren wanneer ze iets bijzonders zien, maar dan nog. Onmogelijk om dit zelf te vinden en een gids is zijn/haar geld meer dan waard.
 |
| Een slapende jay |
 |
| Luiaard |
 |
| Slapende kolibri |
 |
| Een toekan in rust |
 |
| Giftig ! |
Na de nachttour moeten we nog zelf koken. De snelle hap die we gehaald hebben valt bijzonder slecht. Amarins moet 's nachts overgeven en ook Meike en Anneke zijn misselijk. Het is niet duidelijk wat er bedorven. Gelukkig knapt iedereen in de loop van de dag weer op.
 |
| Waar zijn de schoenen dan ? |
Wie ook goed misselijk geweest moet zijn is de dief van Robert zijn sportschoenen. Deze had hij buiten gezet omdat na twee dagen hiken door plassen en stromen de schoenen op zijn zachtst gezegd 'niet lekker' roken. Of het een hond was, of een Panamees: de twee sokken zijn de stille getuigen van wat eens was. Wie of wat het ook was, we wensen het sterkte.
 |
| Op de muur van de hostel |
 |
| Hostess Lily, icon |
Na een lekker ontbijt van Lily gaan we weer onderweg: we hebben een lange rit voor de boeg van Monteverde naar Tamarindo. Wel een mooie rit en als we eenmaal het Monteverde gebied uit zijn zitten we ook weer op doorgaande wegen. Op de snelweg 1 (de interamerika highway) rijden we een file in, veroorzaakt door een ongeluk. Geheel in Friese stijl kiezen we een alternatieve route. Dit lijkt goed te gaan tot de weg door een soort rivierbeddinkje heen gaat en dan steil omhoog verder. Lang leve de 4x4 en met een aanloopje redden we het omhoog. Precies op de overgang tussen oever en weg raken we wel even hard met de voorkant van de auto de grond. Een snelle inspectie laat zien dat we een forse schram hebben op de kunststof onderlijst en een klein deel van de bodembeschermplaat missen. Was dat al ? Of hebben wij dat net gedaan. We gaan het bij inleveren van de auto wel zien. Gelukkig hebben we all-risk dekking, dus wat er ook gebeurt, het kost ons niet onze borg.
 |
| Salamander |
De rit loop verder voorspoedig en we komen aan bij ons hotel in Tamarindo. We hebben het weer even luxe met een zwembad en een lekker ontbijt erbij. Ties moet het met iets minder doen: die is terug uit Nicaragua en sluit zich weer bij ons aan. Hij slaapt alleen in een hostel omdat we ten tijde van het boeken nog niet wisten wanneer hij weer bij ons zou zijn. Meike gaat later ook naar het hostel om een paar dagen te gaan golfsurfen, terwijl de rest nog wat meer van het land te zien.
 |
| De rivier bij laag water |
Tamarindo is één van de beste surfspots in Costa Rica en het stadje is er helemaal op ingericht. Overal barretjes, hostels, surfshops en op straat wemelt het van de surfboys en -girls. Het is er ook navenant duur. Is het aan de Caribische kant wat meer 'eenvoudig', hier is het wat luxer en up-market met bijbehorend prijspeil.
 |
| Yeah, eindelijk |
 |
| Vogol ! |
Meike en Ties vermaken zich de komende paar dagen met surfen en de rest gaat er op uit. We boeken een condo op een park iets uit de kust: een mooie mix van luxe, rust en mogelijkheden om het land te zien. Hoe duur Costa Rica ook is, de prijs van de accomodaties valt in verhouding mee, meegeholpen doordat we nog niet in het hoogseizoen i
 |
| Even luxe |
Bij Tamarindo mondt een rivier uit in zee en we doen een boottour de rivier op. Handen binnenboord omdat de rivier rijk is aan krokodillen waar we er ook een paar van zien tijdens de tocht. Ook hier is het weer de gids die van alles spot waar je zelf gewoon aan voorbij gevaren zou zijn.
 |
| Ai, nog geen beer-o'clock |
 |
| Brrr, grote sprinkhaan |
Op zondag 16 november gaat Robert er alleen op uit naar park Rincon de la Vieja. Anneke en Amarins nemen een dagje rust en hebben geen zin om 2 uur heen en 2 uur terug te rijden voor dit park. Ze missen wel wat tijdens deze rit: dankzij google maps beland Robert weer op een lang stuk onverharde weg. De weg in in de meest slechte staat die we tot nu toe gezien hebben en opvallend is het aantal mountainbikers wat dezelfde kant opfietst.
 |
| Een stukje over prive-weg, wel even 2 usd betalen |
Het worden er steeds meer. Soms haal je de fietsers in, soms als de weg heel slecht is halen ze jou in. Het zijn er wel heel veel. Aan het eind van de ongeveer 20 kilometer onverharde weg staat een grote poort met 'Finish' en een heleboel mensen. Kennelijk was Robert ongemerkt in een wedstrijd beland.
 |
| Rincon de la Vieja |
Op de terugweg maar Waze gebruikt als route-app en deze wijst een route over alleen maar verharde weg. Iets om maar veel sneller. Ook moet je ook hier nog steeds erg goed opletten: vooral in het begin zit de weg nog vol met enorme gaten en sleuven.
 |
| Rokende bergen |
 |
| Een capucijneraap |
Rincon de la Vieja in bekend om het actief Vulkanisme. Een groot deel van het park is ook al 14 jaar niet meer toegankelijk na een zware uitbarsting. In het deel wat wel toegankelijk is vind je veel hete bronnen, kokende modderpoelen en zwavelpoelen. Niets wat we niet eerder gezien hebben maar de flora en fauna is weer overweldigend mooi.
Ondanks dat we op de boot een BBQ hebben, hebben we al maanden niet ge-bbq'd. En laat ons Condo nu net een BBQ hebben die we mogen gebruiken. Poolside nog wel, en we hoeven hem niet eens zelf schoon te maken: zelfs dat wordt door de crew hier gedaan. Die kans laten we dus niet lopen en we halen bij de slager heerlijk vlees en toebehoren. Heerlijk: een duik, lekker eten, en gezellig met elkaar. Het leven is goed.
 |
| Lekker aan de BBQ |
 |
| Grillmaster ! |
Op aanraden van de verhuurder van de condo gaan we op de laatste dag in Tamarindo een dag naar Playa Minas. Omdat de weg erheen extreem moeilijk/slecht is is dit een heel mooi en vooral rustig strand. Dat klinkt goed voor een laatste uitstapje.
Het eerste deel valt nog mee, maar op enig moment worden de kuilen erg diep en zijn er diepe sleuven en randen in de weg. Hier hangt, hoe toepasselijk' ook een reclamebord van een takel- en sleepbedrijf.
Bij één van de slechtste stukken in de weg ligt het letterlijk bezaaid met autoonderdelen, en dan vooral van de onderkant. Bodembeschermplaten, wieldoppen. Hier gaat regelmatig wat stuk en we snappen waarom. Wanneer het nat is niet te zien hoe diep een kuil of doorgang is en rijd je je zomaar vast. Op een ander punt is er in de breedte zoveel hoogteverschil dat je echt even moet puzzelen hoe je er zonder schade doorheen komt.
 |
| Kijken hoe diep het is |
We besluiten ongeveer 300 meter voor het einde van de weg de auto in de berm te parkeren en het laatste stuk te lopen. Het risico is te groot dat we de auto beschadigen of vast rijden. Het gedoe wat dat geeft is onhandig als we op het punt staan weer terug te rijden richting de Atlantische kant.
Het strand is prachtig en heerlijk rustig. De weg erheen meer dan waard.
 |
| Voor deze maar geparkeerd en het laatste gelopen |
Helaas zijn de laatste dagen de surfcondities in Tamarindo niet zo goed, dus ook Meike en Ties zijn er wel aan toe om weer verder te gaan. Dat komt mooi uit want op woensdag gaan we sowieso weer op pad om in twee dagen weer terug te komen in Puerto Viejo: dit is waar we de huurauto inleveren en weer per shuttlebus terug naar Panama gaan.
Woensdag is een lange dag in de auto. Costa Rica is niet heel erg groot maar ondanks de relatief goede wegen ligt de gemiddelde snelheid laag. We hebben ongeveer 7 uur nodig voor de 350 kilometer naar een plaatsje niet ver van Limon. We maken een tussenstop bij Lago Arenal. Toen we hier op de heenweg langskwamen was het bewolkt en regenachtig en nu kunnen we de prachtige omgeving bewonderen.
 |
| Levensgevaarlijk die douches, deze is iig nog geaard |
Aan het einde van de dag komen we bij ons vakantiehuis. De ontvangst is zeer hartelijk, het huis is zo-zo. Voldoende maar ook niet meer dan dat. Dat moet je hier in Costa Rica een beetje treffen: soms is het luxe en piekfijn, soms is het meer basic en vochtig, Grappig dat het qua prijs vaak niets scheelt. We betalen hier per nacht net zo veel als in ons condo met zwembad en full-service conciërge.
In de ochtend gaan we onderweg voor onze laatste echte 'activiteit' in Costa Rica. Park 'Veraguas'. Klein maar fijn en beroemd om de verscheidenheid aan wildlife. De grote pré is echter iets anders: dit park heeft een conservatorium voor vlinders, kikkers en reptielen. En ondanks alle dieren die we hebben gezien ontbreekt er nog één: de roodoogmakikikker. Deze staat bovenaan Anneke's lijstje omdat dit beestje als intrigeert sinds ze hem als kind in een dierenboek zag. En laten ze nu net deze in het conservatorium hebben.
We moeten even wachten in de ontvangstruimte. Er zijn vandaag maar 7 gasten (!!). Wij, en twee die nu met een gids onderweg zijn. Als de gids met hen terug komt gaan wij. Het is regenachtig en laagseizoen, maar dan nog. Anyhow: een park en gids voor jezelf alleen, we klagen niet.
Het wachten zelf is al attractie genoeg: we zijn al zoveel vogels, insecten, spinnen en amfibieën zonder er moeite voor te doen. De trip met de gids is bijna niet meer nodig. Overal waar je kijkt is wat te zien.
 |
| In de skilift |
 |
| Slang |
De piece de la resistance komt dan na de (overigens werderom mooie) hike. We gaan naar de vlindertuin en worden zowat bedolven onder de morpho vlinders. In de kikkertuin zien we een scala aan bijzonder kikkers (inclusief dé kikker !) en we krijgen nog een toegift van slangen en insecten. Costa Rica, wat ben je mooi !
 |
| Dé kikker ! |
 |
| De morpho vlinder |
Na al dit moois rijden we de laatste twee uur van onze reis door Costa Rica. In Puerto Viejo hebben we onze laatste overnachting en het is grijs en nat aan deze kant van het land. Bij het inchecken krijgen we het 'huis' in plaats van de familiekamer. De kamer is niet bruikbaar wegens lekkage door de stortregens van vandaag.
